|
Aktualności
|
|
Informacje
Numery
Numer 12/2006
IT w praktyce
|
|
|
O szerokiej ofercie systemów informatycznych dla sektora energetycznego pisaliśmy nie raz. Jednak wachlarz modułów i systemów to jedno, a konkretne wdrożenia to drugie.
|
Prawdą bowiem jest, iż produkty firm z sektora IT, kierowane są klienta i to on jest wyznacznikiem tego, co jest potrzebne na rynku, a co nie.
Dzisiaj zarówno odbiorcy energii, jak i sprzedawcy czy dostawcy energii, sięgają po systemy IT postrzegając to jako opłacalną inwestycję. Jednak nie wszystkie firmy od razu i z pełną ufnością inwestują w informatyczne rozwiązania, lecz przekonują się do nich powoli i stopniowo, tak jak np. ENEA SA. Po sukcesie wdrożenia oprogramowania Centralnego Systemu Pomiarowo–Rozliczeniowego (SKOME CSPR – firmy Innsoft), pozyskującego dane bezpośrednio z urządzeń stacji energetycznych Koncernu, w 2004 r. został wdrożony kolejny system innHREN/COM do rezerwowego pozyskiwania danych pomiarowych z lokalnych systemów oddziałów. W 2004 roku wdrożono w firmie unikalne na rynku oprogramowanie innTem wspierające proces wyliczania i weryfikacji taryf na energię elektryczną. Oprogramowanie to powstało we współpracy Innsoft z firmą konsultingową EM&CA SA. Inna firma „walcząca o klientów”, a mianowicie WINUEL S.A., może pochwalić się wdrożeniem Systemu rozliczeń technicznych na Rynku Energii Elektrycznej –w Elektrowni Rybnik SA.
W ramach realizacji projektu, konieczne było opracowanie projektu technicznego systemu, którego funkcjonalność można podzielić na dwa główne obszary:
-
rozliczenia ilościowe,
-
rozliczenia wartościowe.
I tak, moduł rozliczeń ilościowych umożliwia wykonywanie i ewidencjonowanie rozliczeń dobowych Jednostek Wytwórczych na Rynku Technicznym oraz ich agregację dla różnych okresów rozliczeniowych. Wyznaczone w module wielkości rozliczeniowe stanowią podstawę do wyliczenia należności za Rezerwy Mocy i Usługi Systemowe w module rozliczeń wartościowych.
Z koleimoduł rozliczeń wartościowych umożliwia wykonywanie i ewidencjonowanie rozliczeń dobowych Jednostek Wytwórczych na Rynku Technicznym oraz ich agregację dla całej elektrowni oraz dla różnych okresów rozliczeniowych. Po zasileniu modułu danymi rozliczeniowymi pozyskanymi od OSP (w postaci dokumentów elektronicznych) system porównuje rozliczenia wykonane przez elektrownię z rozliczeniami OSP i identyfikuje różnice pomiędzy nimi. Ewidencjonuje również ostateczne, zatwierdzone przez obie strony rozliczenia.
Z kolei Elektrownia Opole zdecydowała się skorzystać z modułu prognozowaniaLARIX firmy Transition Technologies. Celem projektu było umożliwienie prognozowania zapotrzebowania na energię na poszczególnych rynkach (Towarowa Giełda Energii, Rynek Bilansujący, Internetowa Platforma Obrotu Energią Elektryczną). W związku z tym przeprowadzono analizę wymagań klienta, weryfikację i akceptację wymagań (projekt funkcjonalny), implementację wymaganej funkcjonalności modułu, instalację i uruchomienie modułu LARIX, dostarczenie instrukcji obsługi i przeprowadzenie szkoleń personelu. Ponieważ LARIX uwzględnia specyfikę polskiego rynku energii, udało obniżyć się błąd prognozowania, co w konsekwencji ułatwiło podejmowanie decyzji na rynku energii. A więc, pieniądze nie zostały na darmo wydane przez elektrownie.
Wspomaganie operatora systemu...
Wśród projektów dedykowanych firmy WINUEL S.A., znajdujemy m.in. system informatyczny wspomagający funkcje operatora systemu przesyłowego w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych S.A. Stworzona infrastruktura teleinformatyczna w PSE stanowi platformę komunikacyjną dla wszystkich podmiotów rynku energii. Projekt ten, rozpoczęty w 2000 r., obejmował stworzenie od podstaw systemu do obsługi rynku bilansującego, budowę infrastruktury komunikacyjnej oraz wewnętrznych systemów uczestników rynku energii. Funkcje jakie realizuje system OSP (Operatora Systemu Przesyłowego) to - obok komunikacyjnych - również funkcje planowania i rozliczania krajowego systemu elektroenergetycznego.
W systemie PSE gromadzone są informacje, pochodzące od wytwórców i pozostałych uczestników rynku, m.in. dane o zawieranych kontraktach dwustronnych, transakcjach na giełdzie energii, ofertach cenowych od sprzedających (wytwórców) i kupujących (np. spółek dystrybucyjnych), informacje o ograniczeniach w wytwarzaniu i przesyle energii elektrycznej.
Do realizacji systemu wykorzystane zostały otwarte i bezpieczne technologie teleinformatyczne firm Oracle, Hewlett-Packard i IBM. Niezbędna była również znajomość zasad funkcjonowania rynku energii. Energetycy i informatycy na bieżąco uzgadniali technologiczne i organizacyjne aspekty komunikacji uczestników nowego rynku energii. Dzięki współpracy powstała największa w kraju platforma business-to-business: System Wymiany Informacji o Rynku Energii (WIRE) oraz System Operatywnej Współpracy z Elektrowniami (SOWE). Zastąpiła ona dotychczasowe metody wymiany dokumentów: telefon, faks, pocztę tradycyjną i elektroniczną.
System dla Operatora Systemu Przesyłowego jest nieustannie rozwijany i rozbudowywany o nowe funkcjonalności.
... i Hurtowego Obrotu Energią
Natomiast w ENION S.A. został wdrożony w 2004 roku System Wspomagania Hurtowego Obrotu Energią Elektryczną dla Zakładu Energetycznego Kraków SA wraz z dostawą serwerów, oprogramowania systemowego, bazodanowego i narzędziowego. Wdrożony pakiet ZiPRE/OHT (Innsoft) został w związku z konsolidacją Grupy K5 oraz powstaniem Koncernu ENION SA zrekonfigurowany i dostosowany do potrzeb korporacji. Dodatkowo wdrożone zostało oprogramowanie innHREN/COM (Innsoft), zapewniające dostęp w oddziałach ENION SA do hurtowni danych w Centrali, co umożliwia wykorzystanie lokalnych systemów pomiarowych do bilansowania całego Koncernu. Kontynuowana jest ponadto eksploatacja i rozwój systemu pomiarowo-rozliczeniowego SKOME w dwóch oddziałach Koncernu w Częstochowie i Tarnowie.
Wsparcie udziału w rynku energii
Z kolei innSURE/OH (Innsoft) został wdrożony w Koncernie ENERGA SA w związku z konsolidacją grupy G8 system został zrekonfigurowany i dopasowany do obsługi firmy, kompleksowo wspomagając udział Koncernu w rynku energii. Kontynuowana jest także eksploatacja i rozwój systemu pomiarowo-rozliczeniowego SKOME (Innsoft) w trzech oddziałach w Olsztynie, Elblągu i Kaliszu.
Firma Innsoft, może się jeszcze pochwalić wdrożeniem pakietu ZiPRE wspomagającego działanie Zakładu Energetycznego Wrocław SA na dobowo-godzinowym rynku energii elektrycznej. Wdrożone zostały następujące systemy: pomiarowo-rozliczeniowy SKOME, innSURE/OH, innWIRL, innEXCEL współpracując z uprzednio wdrożonym systemem innWIRE/UR produkcji Innsoft. Systemy innSURE/OH i innExcel zostały skonfigurowane do pracy testowej dla potrzeb Koncernu. Jednym z modułów wdrożonego w ZE Wrocław SA pakietu jest nowatorski system innWIRL automatyzujący wymianę informacji w ramach Rynku Lokalnego, podobnie jak system WIRE organizuje taką wymianę na Rynku Systemowym. Na początku 2005 system innSURE/OH został skonfigurowany dla potrzeb wspomagania handlu całego Koncernu. Testy porównawcze półrocznej eksploatacji próbnej wykazały jego wyższość nad rozwiązaniami konkurencyjnymi i system zostanie do końca roku wdrożony do eksploatacji komercyjnej.
Nieszablonowe rozwiązania
Z usług TT skorzystał Południowy Koncern Energetyczny S.A. - wdrożenie projektu SAT – System Analiz Technicznych. Meritum projektu było wdrożenie hurtowni danych SAT z podsystemem ESS II, odpowiedzialnym za pozyskiwanie i walidację danych z systemów źródłowych. A oto rezultaty. Poprzez prezentację danych w postaci grafik synoptycznych, ESS umożliwił monitorowanie on-line procesu wytwarzania energii w poszczególnych elektrowniach. Do hurtowni danych SAT zostały włączone oraz udostępnione użytkownikom, za pomocą narzędzi analitycznych i raportujących, dane procesowe z blokowych systemów automatyki Elektrowni: Łaziska, Jaworzno III i Jaworzno II, Siersza, Łagisza i Katowice oraz systemów IFS-Fuels, SOWE, WIRE i C2000.
Elektrownia Połaniec chcąc natomiast zoptymalizować emisję NOx i procesu wytwarzania pary w kotle pyłowym OP-650, zwróciła się do Transition Technologies o utrzymanie emisji tlenków azotu (NOx) poniżej 170 g/GJ. Przyjęto, że poziomowi 170 g/GJ NOx odpowiada emisja 470 mg/Nm3. Oprócz tego poprawa sprawności kotła, stanowiła drugie zadanie projektu. Do optymalizacji spalania wykorzystano moduł zaawansowanego pakietu oprogramowania IVY, w którym wykorzystane są modele nieliniowe oparte na technologii rozmytych sieci neuronowych. Do wspomagania układów regulacji temperatury pary wykorzystano pakiet NexTsTep. W rezultacie wdrożone aplikacje umożliwiły minimalizację kosztów produkcji energii (pary) związanych ze zużyciem węgla i emisją NOx. Stabilizacja temperatury pary osiągnięta została poprzez zainstalowanie pakietu NexTsTep. System ten zapewnia trwałość turbiny, wydłuża czas jej działania jak również zmniejsza nacisk na części ciśnieniowe kotła.
Modernizacja bloków 500 MW w Elektrownia Kozienice, to kolejne wyzwanie jakiemu sprostał TT. Celem projektu było wdrożenie systemu sterowania dwóch bloków 500 MW (osiągana moc 545 MW). Zaimplementowany system Ovation odpowiada za sterowanie głównymi układami bloku, z wyjątkiem układu regulacji turbiny i systemu zabezpieczeń bloku (KUZB), które to są sterowane w wyniku ich redundantnego połączenia z Ovation.
Oprogramowanie systemu Ovation zostało zaimplementowane, przetestowane i uruchomione pod nadzorem inżynierów Transition Technologies.
Wdrożenie systemu polegało na:
§ Konfiguracji systemu – wybrana konfiguracja zawiera jeden serwer dla inżyniera nadzorującego pracę w dwóch niezależnych sieciach, każdej dla jednego bloku,
§ Wdrożeniu systemowej bazy danych dla punktów pomiarowych (7000 punktów dla bloku),
§ zaprogramowaniu interfejsu użytkownika dla systemu sterowania,
§ zaprogramowaniu i uruchomieniu układów automatycznej regulacji,
§ zaprogramowaniu i uruchomieniu sterowania urządzeniami jak i sterowania sekwencyjnego,
§ Strojeniu.
A w efekcie wdrożenie systemu Ovation zaowocowało:
· poprawą jakości regulacji mocy,
·skróceniem czasu rozruchu i odstawień kotła,
·szybszą diagnostyką awarii, a tym samym zmniejszeniem awaryjności urządzeń,
·łatwiejszym sterowanie blokiem,
·możliwością podglądu danych pracy bloku w czasie rzeczywistym.
Każdy walczy o swoich
Dość obszernie w ostatnim numerze pisaliśmy o systemie eSPiM (Winuel S.A.), który potrafi stymulować rozwój rynków (w zakresie wymagań rynku) poprzez dołączanie specjalizowanych modułów programowych do systemu eSPiM dla różnych grup uczestników rynku energii, a więc i wytwórców energii elektrycznej. A oto lista klientów, którzy zdecydowali się na wdrożenie tego systemu: Zakład Energetyczny Opole S.A., Będziński Zakład Elektroenergetyczny S.A., Zakład Energetyczny Kraków S.A., Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny SA, Zakład Energetyczny Wrocław S.A., Lubelskie Zakłady Energetyczne LUBZEL S.A., Zakład Energetyczny Toruń S.A. (w ramach wdrożenia systemu PLANKTON), Zakład Energetyczny Płock S.A., Zakład Energetyczny Legnica S.A., KGHM PM S.A., Energo-Inwest S.A., PKP-Energetyka Sp. z o.o.
Z systemów handlowych z modułem prognozowania - innSURE/OH firmy Innsoft, skorzystali z kolei: Łódzki Zakład Energetyczny S.A., ZE Łódź Teren S.A., Zespół Elektrowni Ostrołęka SA czy ZEORK S.A. A ZE Warszawa-Teren SA, ZKE SA, RZE S.A. – klienci u których m.in. testowany jest właśnie innSURE/OH. Zakład Energetyczny Legnica S.A., Zakład Energetyczny Toruń S.A., STOEN S.A., Zakład Energetyczny Płock S.A., Będziński Zakład Elektroenergetyczny S.A., Beskidzka Energetyka S.A., Lubzel S.A., Zamojska Korporacja Energetyczna S.A., ZE Białystok, Zakłady Chemiczne Police S.A., Energetyka Dwory S.A., Drewgór, Kompania Węglowa S.A., KWB Turów, KGHM Polska Miedź S.A., Stredoslovenska Energetika – to lista klientów, którzy zdecydowali się zainwestowanie modułu PLANKTON_UR (Winuel S.A.). Jak widać firmy IT „dwoją się i troją”, aby klienci decydowali się właśnie na ich produkty.
A dotarcie do klientów wiedzie różnymi drogami, raz jest to pełna informatyzacja danego przedsiębiorstwa, a innym razem stopniowe wdrażanie kolejnych rozwiązań. Najważniejsze jednak jest to, że wytworzyła się na rynku swoista współpraca między firmami z tych dwóch różnych dziedzin. Dlatego z coraz lepszym skutkiem energetycy potrafią sprecyzować swoje wymagania, a informatycy zaproponować najefektywniejsze rozwiązanie dla konkretnego przypadku. I to jest chyba najlepsza rekomendacja systemów informatycznych w energetyce.
Dokończenie znajdziesz w wydaniu papierowym. Zamów prenumeratę miesięcznika ENERGIA GIGAWAT w cenie 108 zł za cały rok, 54 zł - za pół roku lub 27 zł - za kwartał. Możesz skorzystać z formularza, który znajdziesz tutaj
Zamów prenumeratę
|
|
|
|
